Urban Planning: Casus belli η μεταφορά των Πολεοδομιών από τους Δήμους στην Κτηματολόγιο Α.Ε.!! Σηκώνουν το…γάντι στην κυβέρνηση οι Δήμοι & Μηχανικοί Δημοσίου: Ιδιωτικοποίηση η μεταφορά των πολεοδομιών από τους Δήμους!!

Η μεταφορά των πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο casus belli για τους Δήμους - Από το 2026 η υπαγωγή τους στο Κτηματολόγιο

Όταν αλλάζουν οι ισορροπίες, οι αντιδράσεις είναι αναπόφευκτες. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πάρει στα χέρια της τον έλεγχο των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ), μεταφέροντας κρίσιμες αρμοδιότητες από τους δήμους στο Κτηματολόγιο - μια κίνηση που «μυρίζει» πόλεμο στην τοπική αυτοδιοίκηση και αναταράσσει το… πολεοδομικό τοπίο της χώρας.

Βάσει του σχεδίου υπαγωγής των πολεοδομιών υπό την ομπρέλα του Κτηματολογίου, η αρμοδιότητα θα αφαιρεθεί από τους δήμους, μια κίνηση που αναμένεται να συνοδευτεί με την επιστροφή του Κτηματολογίου από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), δηλαδή στο καθ΄ ύλην αρμόδιο υπουργείο για τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό καθώς και για την πολεοδομική μεταρρύθμιση που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πάρει στα χέρια της τον έλεγχο των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ), μεταφέροντας κρίσιμες αρμοδιότητες από τους δήμους στο Κτηματολόγιο

Την εξαγγελία ότι η «Κτηματολόγιο ΑΕ» θα… υποδεχτεί τις ΥΔΟΜ έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του το προηγούμενο Σάββατο στη ΔΕΘ.

Όπως είπε, «έχουμε πάρει τη δραστική απόφαση οι πολεοδομίες, ως προς το κομμάτι έκδοσης και ελέγχου των οικοδομικών αδειών, να φύγουν από τους Δήμους και να ενταχθούν οργανικά στην Κτηματολόγιο ΑΕ».

Πρώιμο στάδιο και προκλήσεις

Όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ανώτατο στέλεχος της κυβέρνησης, η υπαγωγή των ΥΔΟΜ στο Κτηματολόγιο θα γίνει από το 2026 καθώς το σχέδιο βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. «Έχουν γίνει κάποιες προκαταρκτικές συζητήσεις. Το σκεπτικό είναι ό,τι αφορά στη δόμηση να συγκεντρωθεί κάτω από μια “στέγη”, δηλαδή στο Κτηματολόγιο το οποίο συγκεντρώνει σήμερα όλη τη γεωχωρική πληροφορία για τα ακίνητα στη χώρα. Σίγουρα πάντως η μετάβαση δεν θα ολοκληρωθεί φέτος», αναφέρει η ίδια πηγή. Και προσθέτει: «Υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα – από θέματα πρόσληψης νέου προσωπικού και μεταφοράς του υφιστάμενου από τη μία υπηρεσία στην άλλη μέχρι χωροταξικές δυσκολίες καθώς το Κτηματολόγιο διαθέτει γραφεία σε όλη την Ελλάδα, όμως δεν είναι επαρκή για να φιλοξενήσουν όλους τους εργαζόμενους».

Στο τραπέζι επιστροφή του Κτηματολογίου στο ΥΠΕΝ

Σε κάθε περίπτωση, με αφορμή την υπαγωγή των πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο, προετοιμάζεται και η επιστροφή του φορέα στο ΥΠΕΝ που -για την ώρα- αποτελεί την επικρατούσα πρόταση από όσες έπεσαν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων στο Μαξίμου, όπως επισημαίνει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» κυβερνητικός παράγοντας. Κι αυτό διότι το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» αποτελεί από το 2018 εποπτευόμενο φορέα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης το οποίο δεν εμπλέκεται με τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Η επιστροφή του στο ΥΠΕΝ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, είναι αυτή τη στιγμή η επικρατέστερη πρόταση, καθώς εξασφαλίζει τη «συνέχεια» στον κρίσιμο τομέα του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.

Η επιστροφή σε σχήμα ΑΕ

Αξιοσημείωτη είναι επίσης, η επανεμφάνιση της «Κτηματολόγιο ΑΕ», την οποία ο πρωθυπουργός επικαλέστηκε ως φορέα υποδοχής των πολεοδομιών. Η συγκεκριμένη εταιρεία είχε καταργηθεί τον Ιανουάριο του 2018, όταν θεσμοθετήθηκε το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Η επιστροφή σε σχήμα ΑΕ φαίνεται να στοχεύει στην αύξηση της ευελιξίας του φορέα, κυρίως σε ό,τι αφορά τη στελέχωσή του με νέο προσωπικό, δεδομένης της σημαντικής υποστελέχωσης τόσο στις πολεοδομίες όσο και στο Κτηματολόγιο.

Η ΚΕΔΕ σηκώνει το γάντι

Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να δεχτεί παθητικά την κυβερνητική κίνηση. Οι δήμαρχοι θεωρούν την απομάκρυνση των υπηρεσιών δόμησης από τους δήμους casus belli. Ήδη η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) έχει εκφράσει την έντονη αντίθεσή της μέσω υπομνημάτων και με ομόφωνες αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της. Ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, καταγγέλλει ότι το σχέδιο της κυβέρνησης «παρουσιάζεται ως μέτρο καταπολέμησης της διαφθοράς, η οποία όμως υπάρχει σε κάθε δημόσιο φορέα, και χρησιμοποιείται για να δικαιολογηθεί η αρπαγή των υπηρεσιών δόμησης», με σκοπό να περιοριστεί ο ρόλος των δήμων στην προστασία της φυσιογνωμίας των πόλεων. «Στόχος τους να μην ξαναβρεθεί η κυβέρνηση στη δύσκολη θέση που βρέθηκε, έπειτα από την ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σχετικά με τα μπόνους δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) έπειτα από προσφυγή των δήμων Αλίμου και Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένη και αργότερα της ΚΕΔΕ», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντέλλος.

Προσφυγή στο ΣτΕ

«Για εμάς αυτό αποτελεί αιτία πολέμου. Θα δοθεί μετωπικός αγώνας», υπογραμμίζει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», προαναγγέλλοντας νομικές ενέργειες κατά της σχεδιαζόμενης μεταφοράς. «Αναμένουμε τη σχετική απόφαση για τη μεταφορά των υπηρεσιών και θα ακολουθήσει άμεσα προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας», σημειώνει.

Ήδη το νομικό επιτελείο το οποίο είχε χειριστεί και την υπόθεση του ΝΟΚ για λογαριασμό της ΚΕΔΕ και των Δήμων, με επικεφαλής την καθηγήτρια δημοσίου δικαίου στην Νομική Σχολή Αθηνών κυρία Γλυκερία Σιούτη προετοιμάζει τις νομικές άμυνες της τοπικής αυτοδιοίκησης «ώστε η εξαγγελία του πρωθυπουργού να μείνει… κενό γράμμα», τονίζει ο κ. Κωνσταντέλλος.

Ανάγκη για αναδιοργάνωση των ΥΔΟΜ

Πάντως, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΝ, οι πολεοδομίες χρήζουν αναδιάρθρωσης για πλήθος λειτουργικών, οργανωτικών και επιχειρησιακών λόγων: από τις αποκλίσεις στην ταχύτητα εξυπηρέτησης έως και την εφαρμογή της νομοθεσίας η οποία ερμηνεύεται διαφορετικά από τους υπαλλήλους από περιοχή σε περιοχή. Επίσης, στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισημαίνουν ότι με την υπαγωγή των ΥΔΟΜ στο Κτηματολόγιο, όλες οι διαδικασίες δόμησης και κτηματολογίου συγκεντρώνονται σε ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο και τα βήματα που απαιτούνται για τον πολίτη και τον μηχανικό. Παράλληλα, θα υπάρχει πλήρης ψηφιακή διαλειτουργικότητα, κεντρικός συντονισμός, υπό ενιαία εποπτεία κλπ.

Ομαλή μετάβαση στη νέα δομή

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η μετάβαση θα γίνει ομαλά, με σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων, αποφυγή επικαλύψεων και εγγυημένη τη συνέχιση της λειτουργίας όλων των υπηρεσιών. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει νέες αυτοτελείς μονάδες (με προσωπικό από τις υφιστάμενες ΥΔΟΜ) στο Κτηματολόγιο οι οποίες θα αναλάβουν τις αρμοδιότητες που έως σήμερα ασκούσαν οι Υπηρεσίες Δόμησης, ειδικά για την έκδοση οικοδομικών αδειών και τον έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης ενώ το τμήμα του πολεοδομικού σχεδιασμού παραμένει σε τοπικό επίπεδο στους Δήμους.

Οικειοθελής μετακίνηση υπαλλήλων

Όσο για τη μετακίνηση των υπαλλήλων από τις πολεοδομίες των δήμων στο Κτηματολόγιο θα γίνει οικειοθελώς, σταδιακά και με προγραμματισμένο τρόπο, ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεσιών και η ομαλή ενσωμάτωση του προσωπικού που θα επιλέξει να ενταχθεί στην νέα οργανωτική δομή. Στο προσωπικό που θα επιλέξει να συμμετάσχει θα δοθούν κίνητρα.

Διάλογος για τη διαμόρφωση της μεταρρύθμισης

Ωστόσο, καθώς η επιτυχία εξαρτάται από τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, θα ακολουθήσει διάλογος με υπηρεσιακούς παράγοντες, το Κτηματολόγιο με τους εκπρόσωπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να κατατεθούν προτάσεις και να ενσωματωθούν όπου χρειάζεται, με στόχο μια μεταρρύθμιση που θα εξυπηρετεί καλύτερα το δημόσιο συμφέρον και τους πολίτες.

Μηχανικοί Δημοσίου: Ιδιωτικοποίηση η μεταφορά των πολεοδομιών από τους Δήμους

Σφοδρές είναι οι αντιδράσεις μετά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ 2025 για απόσχιση των Πολεοδομιών από τους δήμους και μεταφορά τους στο Κτηματολόγιο.

Ο κ. Μητσοτάκης συνέδεσε τη μεταρρύθμιση με τα φαινόμενα διαφθοράς που είδαν τους τελευταίους μήνες το φως της δημοσιότητας. Έκανε λόγο για μεταφορά τους στην Κτηματολόγιο Α.Ε. κάτι που έχει πάψει να ισχύει από το 2018 όταν ο φορέας του Ελληνικού Κτηματολογίου μετασχηματίστηκε σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου.

Ο Πρωθυπουργός, μιλώντας για τις υπάρχουσες πολεοδομίες, ανέφερε: «Αυτές οι πολεοδομίες, που δυστυχώς πολλές φορές υπήρξαν εστίες εξυπηρετήσεων ή ακόμα και διαφθοράς, θα υπηρετούν πια την αληθινή τους αποστολή».

Να σημειωθεί, πάντως, ότι το Κτηματολόγιο, το οποίο θα υποδεχτεί τις Πολεοδομίες κατά τον κυβερνητικό σχεδιασμό υπάγεται -επί του παρόντος τουλάχιστον- στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο καμία σχέση δεν έχει με τον χωρικό σχεδιασμό.

Η συγκεκριμένη πρόταση της κυβέρνησης έχει ήδη προκαλέσει κύμα αντιδράσεων από την ΚΕΔΕ, Δημάρχους, συλλόγους μηχανικών και εργαζομένους στις πολεοδομίες, με βασικά επιχειρήματα την απουσία συνταγματικής βάσης, τη διοικητική αποδυνάμωση των Δήμων και τον κίνδυνο περαιτέρω απορρύθμισης του συστήματος ελέγχου της δόμησης και τελικά την ιδιωτικοποίηση του ελέγχου των νέων οικοδομών.

Το κίνδυνο ιδιωτικοποίησης των διαδικασιών καταγγέλλει με ανακοίνωση του, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ), σημειώνοντας:

“Στο βάθος του μυαλού πολλών βρίσκεται η σκέψη πλήρους ιδιωτικοποίησης των διαδικασιών και προώθησης ιδίων συμφερόντων, με το πρόσχημα της «απλοποίησης» των διαδικασιών και της «ευελιξίας». Στόχος τους είναι η μείωση έως εξαφάνιση του Δημόσιου ελέγχου πάνω στο Δομημένο Περιβάλλον”.

Η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, μάλιστα απατώντας στις κυβερνητικούς σχεδιασμούς, σημειώνουν:

«Οι Πολεοδομίες, ως θεσμός του ελληνικού κράτους, φέρουν έναν ουσιαστικό συνταγματικό ρόλο, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 24 του Συντάγματος, δηλαδή την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος μέσω ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασμού και ελέγχου της δόμησης έχοντας την υποχρέωση να εξασφαλίζουν βιώσιμη ανάπτυξη, ισορροπία μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και περιβαλλοντικής διαφύλαξης, καθώς και να αποτρέπουν τις αυθαιρεσίες που υπονομεύουν το δημόσιο συμφέρον. Κάθε προσπάθεια διάλυσης και υποβάθμισης τους, θα μας βρει απέναντι».

Ακολουθεί ολόκληρη ανακοίνωση της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ: