Judicial map reform / Το σχέδιο στο νέο δικαστικό χάρτη της χώρας, για την ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης!! 1000 ειρηνοδίκες στην πρώτη γραμμή - Τι συμβαίνει στις Κυκλάδες!!

Με 1000 ειρηνοδίκες να τίθενται πλέον στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά των καθυστερήσεων στη Δικαιοσύνη, τη δημιουργία διπλής επετηρίδας Ειρηνοδικών- Πρωτοδικών, και με αλλαγές στη διάταξη των δικαστηρίων της χώρας, παρουσιάζεται οσονούπω ο νέος δικαστικός χάρτης της χώρας. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, πιθανότατα η πιο ριζική στην ιστορία της Ελληνικής Δικαιοσύνης, αναμένεται πλέον οριστικά να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις αμέσως επόμενες μέρες καθώς πλέον δεν υπάρχει άλλος χρόνος καθυστέρησης. Και αυτό γιατί είναι ένα από ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης, γεγονός που σημαίνει πως θα πρέπει να ψηφιστεί άμεσα ώστε να αποδεσμευθούν συγκεκριμένοι πόροι προς τη χώρα.

Το σχέδιο

Σύμφωνα με το σχέδιο ο δικαστικός χάρτης της χώρας θα τεθεί σε λειτουργία στις 16/9/2024, δηλαδή με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους, αφού σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Δικαιοσύνης (Γ. Φλωρίδης, Ι. Μπούγας) το νομοσχέδιο μετά από εξαντλητικό διάλογο με τους φορείς (δικαστές, δικηγόρους, δικαστικούς υπαλλήλους και τοπικούς φορείς κάθε περιοχής) μπαίνει άμεσα σε δημόσια διαβούλευση. Μάλιστα υπάρχει δεδομένος χρονικός ορίζοντας εφαρμογής:

- Θα πρέπει έως τις 16/9/2024 να εφαρμοστεί το 40% της μεταρρύθμισης

- Να είναι πλήρως εφαρμοσμένη έως 31/12/2025

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το τελικό σχέδιο είναι έτοιμο και θα τεθεί σε εφαρμογή με επιμέλεια του υφυπουργού Δικαιοσύνης Ι. Μπούγα, κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του με το νέο δικαστικό έτος. Μικρή εξαίρεση η Αττική, όπου θα λειτουργήσει κατά το μεγαλύτερο μέρος του άμεσα, αλλά ελλείψει κτιριακών εγκαταστάσεων, τα νέα περιφερειακά πρωτοδικεία (3 τελικά) θα λειτουργήσουν ως τέτοια από το 2026. Το ίδιο θα συμβεί και για τον Πειραιά (2 τελικά Περιφερειακά Πρωτοδικεία).

Αθήνα - Πειραιάς

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ειδικά για την Αθήνα καιν τον Πειραιά:

- Θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή ο διαχωρισμός του Πρωτοδικείου Αθηνών (υπό ενιαία διοίκηση) σε Ποινικό που θα στεγαστεί στην Ευελπίδων και Πολιτικό με έδρα στη Λουκάρεως στο κτίριο που στεγάζονται το Ειρηνοδικείο Αθηνών και τμήμα του Πρωτοδικείου.

-Στην Αθήνα (καταργούνται όλα τα ειρηνοδικεία και) θα λειτουργήσουν τελικά 3 περιφερειακά Πρωτοδικεία, αλλά σε δεύτερο χρόνο δηλαδή από 31/12/2025. Μέχρι τότε θα λειτουργούν ως τέτοια, αλλά με αρμοδιότητα ύλης Ειρηνοδικείου (20.000 ευρώ) ώστε να λυθεί το κτιριακό ζήτημα. Όταν λυθεί θα λειτουργούν ως Πρωτοδικεία με πλήρη αρμοδιότητα.

-Στον Πειραιά (καταργούνται όλα τα ειρηνοδικεία και ) θα λειτουργήσουν τελικά 2 περιφερειακά Πρωτοδικεία, αλλά σε δεύτερο χρόνο δηλαδή από 31/12/2025. Μέχρι τότε θα λειτουργούν ως τέτοια, αλλά με αρμοδιότητα ύλης Ειρηνοδικείου (20.000 ευρώ).

-Έως 31/12/2025 θα πρέπει επίσης να υλοποιηθεί το σχέδιο βάσει του οποίου προβλέπεται ότι το σύνολο των δήμων του παραλιακού μετώπου της Αθήνας, η δικαστική αρμοδιότητα των οποίων ανήκει στην Αθήνα, μεταφέρεται στα δικαστήρια του Πειραιά (το Φάληρο, ο Άλιμος, η Γλυφάδα, η Βούλα, η Καλλιθέα, ο Ταύρος κ.λπ.). Συνολικά πάνω από ενάμισι εκατομμύριο πολίτες θα δικάζουν τις υποθέσεις τους στον Πειραιά (φεύγουν από την Αθήνα) οι υπηρεσίες του οποίου θα στεγαστούν σε νέο κτίριο. Αυτό όμως θα γίνει όταν είναι έτοιμο το νέο δικαστικό Μέγαρο Πειραιά.

Κυκλάδες

Στο νομό Κυκλάδων, πέρα από την κατάργηση των Ειρηνοδικείων, δεν αλλάζει κάτι άλλο ουσιαστικό στον δικαστικό χάρτη.

Διατηρείται χωρίς κάποια ιδιαίτερη μεταβολή το Εφετείο Αιγαίου με έδρα την Ερμούπολη Σύρου. Διατηρούνται, επίσης, τα Πρωτοδικεία Σύρου και Νάξου. 

Με βάση το σχέδιο νόμου, στις Περιφερειακές Ενότητες Άνδρου, Μήλου, Θήρας, Κέας – Κύθνου, Μυκόνου, Τήνου και Πάρου, ορίζονται κεντρικά Πρωτοδικεία, τα Πρωτοδικεία Σύρου και Νάξου με την ίδια κατά τόπον αρμοδιότητα που είχαν έως σήμερα.

Τα Ειρηνοδικεία Άνδρου, Ερμούπολης, Μήλου, Μυκόνου, Πάρου και Τήνου καταργούνται. Οι οργανικές θέσεις των υπηρετούνταν εκεί δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων μεταφέρονται στο Κεντρικό Πρωτοδικείο Σύρου.

Ορίζονται περιφερειακές έδρες του κεντρικού Πρωτοδικείου Σύρου, η Άνδρος, η Μύκονος, η Πάρος, η Μήλος και η Τήνος. Ορίζονται έδρες του Πρωτοδικείου Νάξου, η Θήρα.

Πλήρης ένταξη

Από 16/9/2024 (μετά την ψήφισή του βέβαια) τίθεται σε εφαρμογή ο δικαστικός χάρτης και:

Θα εφαρμοστεί ο βασικός πυλώνας της μεταρρύθμισης που είναι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας με την ένταξη περίπου 1.000 Ειρηνοδικών στην αρμοδιότητα των Πρωτοδικείων, τη μετατροπής τους σε μικρά περιφερειακά Πρωτοδικεία (με την επιλογή σε κάθε νομό να λειτουργεί ένα Κεντρικό - περιφερειακό Πρωτοδικείο) και την κατάργηση περίπου 100 Ειρηνοδικείων.

Οι ειρηνοδίκες (και σε Αθήνα- Πειραιά) θα ανήκουν οργανικά στο κεντρικό Πρωτοδικείο, και θα δικάζουν όταν χρειάζεται στα περιφερειακά πρωτοδικεία.

Επετηρίδα

Η απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, και μετά από συνάντηση με την Ένωση Δικαστών Εισαγγελέων που πραγματοποίησε σχετικό δημοψήφισμα, είναι να υπάρχουν δυο χωριστές επετηρίδες, Ειρηνοδικών και Πρωτοδικών, με τους πρώτους εφόσον το επιθυμούν να υποβάλλουν αίτηση προς το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο για μεταπήδηση στην επετηρίδα των Πρωτοδικών.

Ερώτημα παραμένει αν θα μπαίνουν εμβόλιμα ή στο τέλος της επετηρίδας, με το δεύτερο ενδεχόμενο να μοιάζει πιο πιθανό.