The Full Blue Moon / Η «εμβόλιμη» πανσέληνος του Αυγούστου 2023, η μπλε υπερπανσέληνος - Στις 30 Αυγούστου, στρέψτε τα μάτια σας στον ουρανό – Από πού πήρε την ονομασία «μπλε φεγγάρι» & γιατί είναι σπάνιο φαινόμενο

Η μεγαλύτερη και φωτεινότερη πανσέληνος του 2023 θα ανατείλει στις 30 Αυγούστου. Ονομάζεται «μπλε υπερπανσέληνος» και είναι το αποτέλεσμα τριών σεληνιακών φαινομένων που συμβαίνουν ταυτόχρονα.

Μετά το «φεγγάρι του Οξύρρυγχου» που υψώθηκε στον ουρανό την 1η του μήνα, σειρά έχει το «μπλε φεγγάρι».

Το «Μπλε Φεγγάρι» η αλλιώς «Μπλε Σελήνη» θα κάνει αισθητή την παρουσία της στις 30 Αυγούστου. Τη συναντούμε τις χρονιές που η πανσέληνος «επισκέπτεται» τον συγκεκριμένο μήνα δύο φορές.

Υπάρχουν δύο τύποι μπλε φεγγαριού, αναφέρει το livescience.com. Η μπλε υπερπανσέληνος του Αυγούστου ανήκει στον πρώτο τύπο («ημερολογιακό μπλε φεγγάρι»), όπου έχουμε δύο πανσελήνους μέσα στον ίδιο μήνα. Αυτό συμβαίνει περίπου κάθε δύο ή τρία χρόνια καθώς μια νέα πανσέληνος ανατέλλει κάθε 29,5 ημέρες. Το επόμενο μπλε φεγγάρι θα το δούμε στις 31 Μαΐου 2026.

Ο δεύτερος τύπος μπλε φεγγαριού, που ονομάζεται «εποχιακό μπλε φεγγάρι», περιγράφει την τρίτη πανσέληνο από τις τέσσερις κατά τη διάρκεια μιας αστρονομικής περιόδου. Αυτό συμβαίνει όταν ένα ημερολογιακό έτος έχει 13 πανσέληνους αντί για 12. Το επόμενο εποχιακό μπλε φεγγάρι, το οποίο επίσης συμβαίνει κάθε δύο ή τρία χρόνια, θα ανατείλει στις 19 Αυγούστου 2024.

Συνήθως, η ονομασίες των φεγγαριών προέρχονται από τους μύθους και τις παραδόσεις των ιθαγενών της Αμερικής.

Ωστόσο, η συγκεκριμένη πρόκειται για μια «εμβόλιμη» - κατά τους επιστήμονες - πανσέληνο και δε σχετίζεται με τον φυσικό κύκλο εμφάνισης στον ουράνιο θόλο τού φυσικού μας δορυφόρου, για αυτό και δεν έχει λάβει κάποια ονομασία από την ινδιάνικη παράδοση.

Έτσι, ονομάστηκε «μπλε» από τη σπανιότητα του φαινομένου... από την αγγλική έκφραση «once in a blue moon», που χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάτι που συμβαίνει πολύ σπάνια.

Αλλά επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις αυτής της εμβόλιμης πανσελήνου παρατηρήθηκε ότι το φεγγάρι πήρε μια γαλαζωπή απόχρωση εξαιτίας διαφόρων ατμοσφαιρικών φαινομένων και τελικά, επικράτησε ο όρος «μπλε».

Υπερπανσέληνος Αυγούστου 2023

Το επερχόμενο φεγγάρι χαρακτηρίζεται ως «υπερπανσέληνος» και μάλιστα πρόκειται για την προτελευταία του έτους, με την επόμενη να αμένεται στις 29 Σεπτεμβρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 θα έχουμε συνολικά 4 «σούπερ» φεγγάρια, το ένα μετά το άλλο (από το Μάιο έως και το Σεπτέμβριο).

Ο όρος υπερπανσέληνος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979. Με βάση τα στοιχεία του οργανισμού «Earth Sky», ο όρος αναφέρεται στις πανσελήνους κατά τις οποίες το φεγγάρι βρίσκεται πιο κοντά στην τροχιά της Γης από ό,τι συνήθως (όχι απόσταση μεγαλύτερη του 10% από το κοντινότερο δυνατό σημείο στη Γη).

Κατά την υπερπανσέληνο, το φεγγάρι εμφανίζεται έως και 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη, συγκριτικά με μια απλή πανσέληνο.

Ταυτόχρονα, όπως έχει πει ο Διονύσης Σιμόπουλος, η πανσέληνος του Αυγούστου μπορεί να φαίνεται ακόμα μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, καθώς ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του στον ουρανό, ενώ η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα.

Σε αυτή τη θέση η πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα. Με αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η πανσέληνος είναι μεγαλύτερη, ενώ επανειλημμένες μετρήσεις έχουν αποδείξει ότι το μέγεθος της δεν διαφέρει καθόλου από ώρα σε ώρα.