Which alcohol is the “healthiest”? Αυτό το δημοφιλές ποτό έχει χαρακτηριστεί ως υγιεινό - χαμηλό σε ζάχαρη, χωρίς πονοκέφαλο και ακόμη και «καθαρό». Ζητήσαμε από ειδικούς να διαχωρίσουν την πραγματικότητα από τη μυθοπλασία.

Υπάρχουν αρκετοί άγραφοι «κανόνες» όσον αφορά το αλκοόλ: το ουίσκι σε κάνει επιθετικό, το κρασί σε κάνει συναισθηματικό, και η τεκίλα; Είναι ο διάβολος σε μπουκάλι.

Τα τελευταία χρόνια, όμως, η φήμη της τεκίλας έχει αλλάξει. Κάποτε ήταν το καύσιμο των ανοιξιάτικων διακοπών, ενώ τώρα διαφημίζεται ως η «καθαρότερη» επιλογή στο μπαρ - χαμηλή σε θερμίδες, χωρίς πρόσθετα και ακόμη και ανθεκτική στο hangover. Υπάρχει όμως πραγματικά κάτι τέτοιο όπως το πιο υγιεινό αλκοόλ;

Πόση αλήθεια κρύβεται λοιπόν πίσω από την καθαρή εικόνα της τεκίλας ή οποιονδήποτε ισχυρισμό ότι ένα είδος αλκοόλ είναι καλύτερο από το άλλο;

Υπάρχουν αρκετοί άγραφοι «κανόνες» ή μύθοι γύρω από το αλκοόλ: το ουίσκι σε κάνει επιθετικό, το κρασί σε κάνει συναισθηματικό, τα λευκά ποτά είναι πιο διαιτητικά, και η τεκίλα η πιο...υγιεινή. Οι επιστήμονες απαντούν και καταρρίπτουν όλα όσα ακούγαμε -ακολουθούσαμε και μάλλον μετανιώναμε- στο παρελθόν

Τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα η φήμη της τεκίλα έχει αλλάξει, σύμφωνα με το National Geographic. Πλέον λανσάρεται ως η «καθαρότερη» επιλογή στο μπαρ - χαμηλή σε θερμίδες, χωρίς πρόσθετα, ακόμη και χωρίς το επώδυνο hangover της επόμενη μέρας. Αλλά υπάρχει αλήθεια υγιεινό αλκοόλ;

Ο David Jernigan, βοηθός κοσμήτορας δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, είναι κάθετος: όχι. «Όταν προωθείται ένα προϊόν που προκαλεί ανθρώπινη βλάβη, πρέπει να ακολουθείται από ένα φωτοστέφανο». Αυτή η στρατηγική λειτουργεί επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι υπερεκτιμούν πόσο υγιεινές είναι στην πραγματικότητα οι συνήθειές τους στο ποτό.

Πόση αλήθεια κρύβεται λοιπόν πίσω από την καθαρή εικόνα της τεκίλα ή οποιονδήποτε ισχυρισμό ότι ένα είδος αλκοόλ είναι καλύτερο από το άλλο; Έρχονται οι απαντήσεις της επιστήμης.

Μύθος #1: Η τεκίλα σε μεθάει περισσότερο

Είναι αλήθεια ότι τα αποσταγμένα οινοπνευματώδη ποτά μπορούν να σε μεθύσουν πιο γρήγορα από το κρασί ή την μπύρα, αλλά μόνο αν καταναλωθούν σε μεγαλύτερες ποσότητες ή πιο γρήγορα. Χημικά, η τεκίλα δεν είναι πιο μεθυστική από άλλα αλκοολούχα ποτά. Ένα τυπικό ποτό περιέχει περίπου την ίδια ποσότητα αιθανόλης - την ένωση που προκαλεί μέθη - ανεξάρτητα από τη μορφή της.

Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι προσωπικοί παράγοντες όπως το βάρος, η γενετική, η ηλικία, το φύλο, τα φάρμακα και η κατανάλωση τροφής. Για παράδειγμα, η κατανάλωση ποτού με άδειο στομάχι αυξάνει το επίπεδο αλκοόλ στο αίμα πολύ πιο γρήγορα από το να πίνει κάποιος αργά ένα ποτήρι κρασί.

Η ιδέα ότι η τεκίλα - ή οποιοδήποτε ποτό - «χτυπάει πιο δυνατά» εξαρτάται κυρίως από το μέγεθος της μερίδας και την αντίληψη. Τα ποτά στα μπαρ μπορεί να διαφέρουν, τα ποτήρια κρασιού είναι συχνά υπερμεγέθη και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μετρούν τι πίνουν. Αυτή η ασυνέπεια (όχι το είδος του αλκοόλ) οδηγεί τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι η τεκίλα ή άλλα οινοπνευματώδη ποτά είναι πιο δυνατά.

Μύθος #2: Η τεκίλα είναι ανθεκτική στο hangover

Ενώ τα πιο σκούρα οινοπνευματώδη ποτά όπως το ουίσκι και το μπέρμπον συνήθως περιέχουν περισσότερα συγγενή -χημικά υποπροϊόντα ζύμωσης που μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του hangover- αυτό δεν σημαίνει ότι η αντικατάσταση της τεκίλα θα εμποδίσει τους πονοκεφάλους της επόμενης μέρας. Οποιοδήποτε αλκοόλ διαταράσσει τον ύπνο, αφυδατώνει το σώμα και επηρεάζει τον μεταβολισμό.

«Πολλά συμπτώματα του hangover προέρχονται από την επίμονη ακεταλδεΰδη, ένα τοξικό υποπροϊόν της διάσπασης του αλκοόλ», εξηγεί η Brooke Scheller, γιατρός κλινικής διατροφής και συγγραφέας του How to Eat to Change How You Drink. Η ακεταλδεΰδη συσσωρεύεται όταν η ικανότητα του ήπατος να επεξεργάζεται το αλκοόλ κατακλύζεται, προκαλώντας φλεγμονή, οξειδωτικό στρες και απελευθέρωση κυτοκινών - ανοσολογικών μορίων, δηλαδή που συμβάλλουν στον πονοκέφαλο και την κόπωση. Γι' αυτό η ενυδάτωση ή η περιεκτικότητα σε ζάχαρη έχει λιγότερη σημασία από το συνολικό φορτίο αιθανόλης και τον μεταβολικό ρυθμό.

Μύθος #3: Η τεκίλα και το κρασί έχουν οφέλη για την υγεία

Το φυτό της μπλε αγαύης, από το οποίο παρασκευάζεται η τεκίλα, περιέχει φυσικά σάκχαρα που ονομάζονται αγαβίνες. Αυτά είναι μη εύπεπτοι υδατάνθρακες που δρουν σαν διαιτητικές ίνες και έχουν μελετηθεί για πιθανά οφέλη, όπως η υποστήριξη των βακτηρίων του εντέρου και η ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Αλλά εδώ είναι η παγίδα: οι αγαβίνες δεν επιβιώνουν από τη διαδικασία παρασκευής τεκίλα. Κατά τη ζύμωση και την απόσταξη, τα σάκχαρα μετατρέπονται σε αιθανόλη. Οι υγιεινές ενώσεις που υπάρχουν στο φυτό καταστρέφονται πολύ πριν το ποτήρι με τη... μαργαρίτα φτάσει στο τραπέζι.

Το κόκκινο κρασί επίσης έχει κέρδισε το δικό του, παρόμοιο φωτοστέφανο για την υγεία χάρη στα αντιοξειδωτικά, όπως η ρεσβερατρόλη, τα οποία έχουν συνδεθεί με την υγεία της καρδιάς. Αλλά νεότερες έρευνες δείχνουν ότι οι μελέτες που συνέδεσαν τη ρεσβερατρόλη με την υγεία της καρδιάς χρησιμοποίησαν συγκεντρώσεις που υπερέβαιναν κατά πολύ αυτό που υπάρχει στο κρασί. Όπως το θέτει η Scheller: «Το αλκοόλ είναι μια τοξίνη. Οι βλάβες υπερτερούν οποιωνδήποτε οφελών που διατίθενται στο εμπόριο».

Μύθος #4: Η βότκα και το τζιν είναι οι «καθαρότερες» επιλογές

Η βότκα, το τζιν και η τεκίλα συχνά διατίθενται στο εμπόριο ως «καθαρά ποτά» επειδή αποστάζονται ή παρασκευάζονται με φυσικά συστατικά. Αλλά ο όρος «καθαρό» δεν ρυθμίζεται από το αρμόδιο Γραφείο Εμπορίου Αλκοόλ και Καπνού (TTB), που σημαίνει ότι δεν έχει επίσημο πρότυπο παραγωγής ή επιπτώσεις στην υγεία. Ορισμένα οινοπνευματώδη ποτά μπορεί να έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή να μην περιέχουν πρόσθετα, αλλά η αιθανόλη, ανεξάρτητα από το πόσο αποσταγμένη είναι, εξακολουθεί να βλάπτει το συκώτι, τον εγκέφαλο και το καρδιαγγειακό σύστημα.

Μύθος #5: Η μπύρα είναι λιγότερο επιβλαβής από τα δυνατά ποτά

Οι άνθρωποι συχνά θεωρούν τη μπύρα και το κρασί ως «ασφαλέστερα ποτά» επειδή δεν φαίνεται να έχουν τόσο ισχυρή ή γρήγορη επίδραση. Αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στον όγκο. Μελέτες δείχνουν ότι η μπύρα και το κρασί απορροφώνται πιο αργά από τα οινοπνευματώδη ποτά, οδηγώντας σε χαμηλότερη μέγιστη συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υψηλότερη περιεκτικότητα σε νερό που έχουν. Η περιεκτικότητα σε αλκοόλ επιβραδύνει την απορρόφηση και την ταχύτητα κατανάλωσης.

Τα σάκχαρα, τα ανθρακούχα ποτά, ακόμη και η θερμοκρασία ενός ποτού μπορούν να αλλάξουν την ταχύτητα με την οποία η αιθανόλη εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος. Τα ανθρακούχα ποτά όπως η μπύρα ή η σαμπάνια μπορούν ενδεχομένως να επιταχύνουν την απορρόφηση χαλαρώνοντας την πυλωρική βαλβίδα, την πύλη δηλαδή μεταξύ του στομάχου και του εντέρου, επιτρέποντας έτσι στο αλκοόλ να φτάσει στο αίμα πιο γρήγορα.

Άρα ποιο αλκοολούχο ποτό είναι τελικά το «καλύτερο»;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κανένα. Μια έκθεση του 2024 διαπίστωσε ότι ακόμη και σε χαμηλότερα επίπεδα κατανάλωσης, δηλαδή λιγότερα από επτά ποτά την εβδομάδα, υπάρχει μετρήσιμος κίνδυνος θανάτου και ασθένειας και ότι ο τύπος του αλκοολούχου ποτού δεν παίζει καμία σημασία ούτε κάνει κάποια ουσιαστική διαφορά.

Με πληροφορίες του National Geographic