Climate action / Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με κανονισμό για την παρακολούθηση και μείωση των εκπομπών μεθανίου στον τομέα της ενέργειας.

 Η συμφωνία αυτή αποτελεί σημαντικό επίτευγμα στο πλαίσιο της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 %. Το κείμενο συνιστά ζωτικής σημασίας συμβολή στη δράση για το κλίμα, καθώς το μεθάνιο είναι ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου —μόνο το διοξείδιο του άνθρακα το ξεπερνά ως προς τη συνολική συμβολή στην κλιματική αλλαγή— και ευθύνεται για το ένα τρίτο της τρέχουσας αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η μείωση των εκπομπών μεθανίου θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα.

Ο κανονισμός εισάγει νέες απαιτήσεις για τους τομείς του πετρελαίου, του αερίου και του άνθρακα όσον αφορά τη μέτρηση και την επαλήθευση των εκπομπών μεθανίου καθώς και τη θέσπιση μέτρων μετριασμού για την αποφυγή αυτών των εκπομπών, όπως ο εντοπισμός και η επισκευή διαρροών μεθανίου καθώς και ο περιορισμός του εξαερισμού και της καύσης σε πυρσό. Επιπλέον, προτείνει παγκόσμια εργαλεία παρακολούθησης που διασφαλίζουν τη διαφάνεια όσον αφορά τις εκπομπές μεθανίου από τις εισαγωγές πετρελαίου, αερίου και άνθρακα στην ΕΕ.

Παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων και επιθεωρήσεις

Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν συγκεκριμένες προθεσμίες και απαιτήσεις συχνότητας για την παρακολούθηση και τις επιθεωρήσεις πιθανών πηγών εκπομπών μεθανίου, καθώς και για την υποβολή σχετικών εκθέσεων.

Εντός ορισμένων χρονικών διαστημάτων από την έναρξη ισχύος του κανονισμού αυτού, οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να υποβάλουν στις αρμόδιες αρχές εκθέσεις που να περιλαμβάνουν ποσοτικοποίηση των εκπομπών μεθανίου σε επίπεδο πηγής (εντός 18 μηνών), ποσοτικοποίηση με άμεσες μετρήσεις των εκπομπών μεθανίου σε επίπεδο πηγής για τα ελεγχόμενα περιουσιακά στοιχεία (εντός 24 μηνών), ποσοτικοποίηση με άμεσες μετρήσεις των εκπομπών μεθανίου σε επίπεδο πηγής η οποία συμπληρώνεται από μετρήσεις σε επίπεδο εγκατάστασης (εντός 36 μηνών και έως τις 31 Μαΐου κάθε επόμενου έτους) και ποσοτικοποίηση με άμεσες μετρήσεις των εκπομπών μεθανίου σε επίπεδο πηγής για τα μη ελεγχόμενα περιουσιακά στοιχεία (εντός 48 μηνών και έως τις 31 Μαΐου κάθε επόμενου έτους).

Οι φορείς εκμετάλλευσης ορυχείων θα πρέπει να υποβάλουν εκθέσεις στις αρμόδιες αρχές με ετήσια δεδομένα για τις εκπομπές μεθανίου σε επίπεδο πηγής (εντός 12 μηνών) για τα ορυχεία σε λειτουργία, καθώς και να παρακολουθούν τα σφραγισμένα και εγκαταλελειμμένα ορυχεία.

Οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να διενεργούν περιοδικές επιθεωρήσεις για να ελέγχουν τη συμμόρφωση των φορέων εκμετάλλευσης με τις απαιτήσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

Η πρώτη επιθεώρηση πρέπει να ολοκληρωθεί το αργότερο 21 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού. Το χρονικό διάστημα μεταξύ των επιθεωρήσεων πρέπει να βασίζεται σε εκτίμηση της επικινδυνότητας για το περιβάλλον, την ανθρώπινη ασφάλεια και τη δημόσια υγεία, δεν πρέπει όμως να υπερβαίνει τα τρία έτη. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται σοβαρή παράβαση των απαιτήσεων του κανονισμού, η επόμενη επιθεώρηση πρέπει να πραγματοποιείται εντός ενός έτους

Εντοπισμός και επισκευή διαρροών

Στόχος των ερευνών εντοπισμού και επισκευής διαρροών είναι να προσδιορίζονται οι πηγές διαρροών μεθανίου, συμπεριλαμβανομένων άλλων ακούσιων εκπομπών μεθανίου, και να επισκευάζονται ή να αντικαθίστανται τα σχετικά κατασκευαστικά στοιχεία.

Η προσωρινή συμφωνία προβλέπει υιοθέτηση προσέγγισης βάσει κινδύνου, πραγματοποιώντας διάκριση μεταξύ ερευνών εντοπισμού και επισκευής διαρροών τύπου 1 (χαμηλότερη ακρίβεια για τον εντοπισμό μεγάλων διαρροών) και τύπου 2 (υψηλότερη ακρίβεια για τον εντοπισμό μικρών διαρροών) με βάση ελάχιστα όρια εντοπισμού και ελάχιστα όρια διαρροής και με διάκριση μεταξύ υπέργειων κατασκευαστικών στοιχείων, υπόγειων κατασκευαστικών στοιχείων και κατασκευαστικών στοιχείων κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα.

Τα δύο θεσμικά όργανα συμφώνησαν να επιτραπεί στους φορείς εκμετάλλευσης να χρησιμοποιούν προηγμένα τεχνολογικά συστήματα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Εντός 12 μηνών, η Επιτροπή οφείλει να καθορίσει, με εκτελεστική πράξη, τα ελάχιστα όρια ανίχνευσης σε κανονική θερμοκρασία και πίεση.

Στο μέτρο του δυνατού, η επισκευή ή αντικατάσταση κατασκευαστικών στοιχείων πρέπει να πραγματοποιείται αμέσως μετά τον εντοπισμό της διαρροής ή το συντομότερο δυνατό για μια πρώτη προσπάθεια —το αργότερο, όμως, πέντε ημέρες και 30 ημέρες για πλήρη επισκευή. Οι διαρροές κάτω από ένα δεδομένο όριο θα παρακολουθούνται προσεκτικά.

Εισαγωγές

Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν επί τριών φάσεων εφαρμογής. Η πρώτη φάση θα εστιάσει στη συλλογή δεδομένων και στη δημιουργία παγκόσμιου εργαλείου παρακολούθησης των παραγωγών εκπομπών μεθανίου και μηχανισμού ταχείας αντίδρασης στους υπερεκπομπούς. Κατά τη δεύτερη και την τρίτη φάση, οι εξαγωγείς προς την ΕΕ θα πρέπει να εφαρμόσουν ισοδύναμα μέτρα παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης έως την 1η Ιανουαρίου 2027 και μέγιστες τιμές έντασης μεθανίου έως το 2030. Οι αρμόδιες αρχές κάθε κράτους μέλους θα έχουν την εξουσία να επιβάλλουν διοικητικές κυρώσεις όταν δεν τηρούνται οι διατάξεις αυτές.

Ανενεργά, προσωρινώς σφραγισμένα και οριστικώς σφραγισμένα και εγκαταλελειμμένα φρέατα

Η προσωρινή συμφωνία προβλέπει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να τηρούν κατάλογο με όλα τα φρέατα και να τον επικαιροποιούν τακτικά. Θα πρέπει να παρέχονται αποδείξεις για την απουσία εκπομπών μεθανίου από φρέατα που σφραγίσθηκαν μονίμως και εγκαταλείφθηκαν λιγότερο από 30 χρόνια πριν και, εφόσον είναι διαθέσιμες, από άλλα φρέατα.

Πρέπει να τηρούνται και να επικαιροποιούνται σε τακτική βάση σχέδια μετριασμού για την αποκατάσταση, την ανάκτηση και την οριστική σφράγιση ανενεργών φρεάτων.

Κλειστά ή εγκαταλελειμμένα ανθρακωρυχεία

Σύμφωνα με τα μέτρα παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και μετριασμού, τα ορυχεία που είναι κλειστά ή εγκαταλελειμμένα λιγότερο από 70 έτη εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των υποχρεώσεων του κανονισμού, με εξαίρεση τα ορυχεία που είναι πλήρως πλημμυρισμένα για περισσότερα από 10 έτη.

Επόμενα βήματα

Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει πλέον να επικυρωθεί και να εκδοθεί τυπικά από αμφότερα τα θεσμικά όργανα.

Ιστορικό

Η Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση κανονισμού για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου στον τομέα της ενέργειας στις 15 Δεκεμβρίου 2021 στο πλαίσιο του δεύτερου μέρους της νομοθετικής δέσμης Fit for 55, που στοχεύει στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα στην ΕΕ έως το 2050.

Η πρόταση ήρθε σε συνέχεια του στρατηγικού οράματος που καθορίστηκε το 2020 στη στρατηγική της ΕΕ για το μεθάνιο. Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP26) το 2021, η ΕΕ, σε σύμπραξη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, εγκαινίασε την Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο, βάσει της οποίας περισσότερες από 100 χώρες δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου κατά 30% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020.

Στο περιθώριο της COP27, η ΕΕ και οι ΗΠΑ συγκάλεσαν υπουργική διάσκεψη για το μεθάνιο προκειμένου να αναδείξουν την πρόοδο που έχει σημειωθεί και να συζητήσουν περαιτέρω βήματα εφαρμογής.

Κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Περιβάλλοντος τον Οκτώβριο του 2023, οι υπουργοί της ΕΕ ενέκριναν συμπεράσματα που θα χρησιμεύσουν ως γενική διαπραγματευτική θέση της ΕΕ στην COP28. Το Συμβούλιο τονίζει ότι είναι σημαντικό ο ενεργειακός τομέας να έχει κατά κύριο λόγο απαλλαγεί από τα ορυκτά καύσιμα πολύ πριν από το 2050.